مقایسة شک در اندیشة دکارت و بوریدان

نویسندگان

خشایار برومند

حمیدرضا آیت اللهی

چکیده

ژان بوریدان و رنه دکارت، هریک به نحوی با موضوع شک گرایی مواجه شده اند. دکارت، با شک روشی خود، در برابر شکاکیت امثال مونتی، یقین مطلق و گذر از شکاکیت را می جوید؛ وی در هر آن چه قابلیت شک در آن وجود دارد شک می کند تا نهایتاً به معرفتی دست یابد که هیچ گونه شکی در آن راه نداشته باشد. در سوی دیگر، بوریدان در رویارویی با شک گرایی قرن چهاردهم میلادی، کوشش می کند تا جهت حفظ اعتبار علوم و معرفت مورد نیاز در قلمروهای گوناگون زیست بشری پاسخی در برابر نتایج شک گرایی افراطی ارائه دهد. در حالی که هر دو متفکر مسئلة شک را با توجه به شکاکیت حاکم بر زمانة خود مطرح می کنند، و هر دو، با جدی گرفتن فرضیة شک گرایانة مبتنی بر قدرت مطلق خداوند، شک را تا بالاترین مرتبة آن مورد ملاحظه قرار می دهند، در مواجهه با شک گرایی دو رویکرد متفاوت اتخاذ می کنند. مقایسة نحوة مواجهة دکارت و بوریدان با شک گرایی، هدفی است که در این مقاله دنبال می شود

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مقایسه شک در اندیشه دکارت و بوریدان

ژان بوریدان و رنه دکارت، هریک به نحوی با موضوع شک گرایی مواجه شده اند. دکارت، با شک روشی خود، در برابر شکاکیت امثال مونتی، یقین مطلق و گذر از شکاکیت را می جوید؛ وی در هر آن چه قابلیت شک در آن وجود دارد شک می کند تا نهایتاً به معرفتی دست یابد که هیچ گونه شکی در آن راه نداشته باشد. در سوی دیگر، بوریدان در رویارویی با شک گرایی قرن چهاردهم میلادی، کوشش می کند تا جهت حفظ اعتبار علوم و معرفت مورد نیاز...

متن کامل

جایگاه شک در تأسیس نظام فکری دکارت

"دکارت" به‌رغم اینکه در روزگار خود و حتی بعدها متهم به شکاکیت بود اصلاً شکاک نبود؛ بلکه او شک را همچون وسیله‌ای برای غایتی به‌کار می‌برد. او هرکجا از فلسفه و مابعدالطبیعة حقیقی سخن می‌گوید مخاطب را به پاکسازی ذهن از هرچه که می‌شود کمترین تردیدی در آن کرد، فرا می‌خواند. آنچه باید به‌ آن توجه داشته باشیم این است که شک ‌و شکاکیت تنها تا مرحله‌ای کارآیی دارد که ما به‌کمک آن به مبنای مستحکمی برسیم و ...

متن کامل

بررسی تطبیقی شک غزالی و شک دکارت

موضوعی که در این پایان نامه مورد بررسی قرار می گیرد، شک است و قصد داریم دیدگاه دو متفکر را در این راستا به چالش بکشیم. یکی اندیش مندی از ایران زمین یعنی ابوحامد غزالی با محوریت کتاب المنقذ من الضلال و دیگری اندیش مندی فرانسوی به نام رنه دکارت با محوریت تأملات در فلسفه اولی. غزالی در کتابش علومی چون کلام، فلسفه و تعلیم را مورد بررسی قرار می دهد و سعی در رد آنها دارد و برای رد آنها براهینی می آور...

شک در فلسفه دکارت

رنه دکارت یکی از فیلسوفان، ریاضیدانان و فیزیکدانان مشهور عصر جدید بود که در سال 1596 در شهرک لاه از ایالت تورین متولد شد. وی در سال 1604 وارد مدرسه لافلش شد و تا شانزده سالگی در آنجا به تحصیل اشتغال داشت . این مدرسه را فرقه ای از مسیحیان به نام ژزوئیتها یا یسوعیان اداره می کردند. دکارت ابتدا در این مدرسه به خواندن ادبیات مشغول شد و سه سال آخر دوره هشت ساله این مدرسه را صرف تحصیل منطق، ریاضیات ،...

15 صفحه اول

بازخوانی نظریه شک دکارت

معمولاً در بحث از شک دکارت برعنصر یا مؤلفه هایی چند از آن اشاره یا تأکید می شود و اغلب به جنبه ها و اضلاع متعدد آن، به تفکیک پرداخته نمی شود. این مقاله در پی آن است تا با موضوع تحقیق قرار دادن شک در فلسفه دکارت و با نگاهی تحلیلی و فلسفی به آرا و آثار وی، ابعاد مختلف و شبکه ای را که دکارت در فلسفه خود برمحور نظریه شک تنیده است، مطرح سازد. از این رو، به مؤلفه های متعددی در نظریه شک از قبیل تعریف، ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
غرب شناسی بنیادی

ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی

ISSN 2383-0581

دوره 4

شماره 2 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023